Soorten straling Niet-ioniserende straling
Enkele voorbeelden van niet-ioniserende straling zijn het zichtbare licht, de radiogolven en de microgolven (Infographic: Adriana Vargas/IAEA)
Niet-ioniserende straling is straling met lagere energie die niet energetisch genoeg is om elektronen los te maken van atomen of moleculen, zowel in materie als in levende organismen.De energie ervan kan die moleculen echter laten trillen en zo warmte produceren.Dit is bijvoorbeeld hoe magnetrons werken.
Voor de meeste mensen vormt niet-ioniserende straling geen risico voor hun gezondheid.Werknemers die regelmatig in contact komen met bepaalde bronnen van niet-ioniserende straling kunnen echter speciale maatregelen nodig hebben om zichzelf te beschermen tegen bijvoorbeeld de geproduceerde hitte.
Enkele andere voorbeelden van niet-ioniserende straling zijn radiogolven en zichtbaar licht.Het zichtbare licht is een soort niet-ioniserende straling die het menselijk oog kan waarnemen.En de radiogolven zijn een soort niet-ioniserende straling die onzichtbaar is voor onze ogen en andere zintuigen, maar die kan worden gedecodeerd door traditionele radio's.
Ioniserende straling
Enkele voorbeelden van ioniserende straling zijn bepaalde soorten kankerbehandelingen waarbij gebruik wordt gemaakt van gammastraling, röntgenstraling en de straling die wordt uitgezonden door radioactieve materialen die in kerncentrales worden gebruikt (Infographic: Adriana Vargas/IAEA)
Ioniserende straling is een type straling met een zodanige energie dat het elektronen kan losmaken van atomen of moleculen, wat veranderingen op atomair niveau veroorzaakt bij interactie met materie, inclusief levende organismen.Dergelijke veranderingen brengen meestal de productie van ionen (elektrisch geladen atomen of moleculen) met zich mee – vandaar de term ‘ioniserende’ straling.
In hoge doses kan ioniserende straling cellen of organen in ons lichaam beschadigen of zelfs de dood veroorzaken.Bij de juiste toepassingen en doses en met de nodige beschermende maatregelen heeft dit soort straling vele nuttige toepassingen, zoals bij de energieproductie, in de industrie, bij onderzoek en bij de medische diagnostiek en behandeling van verschillende ziekten, zoals kanker.Hoewel de regulering van het gebruik van stralingsbronnen en stralingsbescherming een nationale verantwoordelijkheid is, biedt de IAEA steun aan wetgevers en regelgevers via een alomvattend systeem van internationale veiligheidsnormen die tot doel hebben werknemers en patiënten, maar ook leden van het publiek en het milieu te beschermen tegen de mogelijke gevaren. schadelijke effecten van ioniserende straling.
Niet-ioniserende en ioniserende straling hebben verschillende golflengten, die rechtstreeks verband houden met de energie ervan.(Infographic: Adriana Vargas/IAEA).
De wetenschap achter radioactief verval en de daaruit voortvloeiende straling
Het proces waarbij een radioactief atoom stabieler wordt door deeltjes en energie vrij te geven, wordt “radioactief verval” genoemd.(Infographic: Adriana Vargas/IAEA)
Ioniserende straling kan afkomstig zijn van bijvoorbeeldonstabiele (radioactieve) atomenterwijl ze overgaan naar een stabielere toestand terwijl ze energie vrijgeven.
De meeste atomen op aarde zijn stabiel, vooral dankzij een evenwichtige en stabiele samenstelling van deeltjes (neutronen en protonen) in hun centrum (of kern).Bij sommige soorten onstabiele atomen staat de samenstelling van het aantal protonen en neutronen in hun kern het echter niet toe om die deeltjes bij elkaar te houden.Dergelijke onstabiele atomen worden “radioactieve atomen” genoemd.Wanneer radioactieve atomen vervallen, komen ze energie vrij in de vorm van ioniserende straling (bijvoorbeeld alfadeeltjes, bètadeeltjes, gammastraling of neutronen), die, wanneer ze veilig worden benut en gebruikt, verschillende voordelen kunnen opleveren.
Posttijd: 11 november 2022