Professionele leverancier van stralingsdetectie

18 jaar productie-ervaring
banier

Hoe kunnen we onszelf beschermen?

Wat zijn de meest voorkomende vormen van radioactief verval? Hoe kunnen we ons beschermen tegen de schadelijke effecten van de resulterende straling?

Afhankelijk van het type deeltjes of golven dat de kern afgeeft om stabiel te worden, zijn er verschillende soorten radioactief verval die leiden tot ioniserende straling. De meest voorkomende zijn alfadeeltjes, bètadeeltjes, gammastraling en neutronen.

Alfastraling

Hoe kunnen we onszelf beschermen?

Alfaverval (Infographic: A. Vargas/IAEA).

Bij alfastraling geven de vervallende kernen zware, positief geladen deeltjes af om stabieler te worden. Deze deeltjes kunnen onze huid niet binnendringen en schade aanrichten, en kunnen vaak worden tegengehouden door slechts één vel papier te gebruiken.

Wanneer alfa-emitterende stoffen echter via ademhaling, eten of drinken in het lichaam terechtkomen, kunnen ze de inwendige weefsels rechtstreeks blootstellen en daardoor schadelijk zijn voor de gezondheid.

Americium-241 is een voorbeeld van een atoom dat vervalt via alfadeeltjes en wordt gebruikt in rookmelders over de hele wereld.

Bètastraling

Hoe kunnen we onszelf beschermen?

Bètaverval (Infographic: A. Vargas/IAEA).

Bij bètastraling geven de kernen kleinere deeltjes (elektronen) af die doordringender zijn dan alfadeeltjes en, afhankelijk van hun energie, bijvoorbeeld door 1-2 centimeter water heen kunnen dringen. Over het algemeen kan een aluminiumplaat van enkele millimeters dik bètastraling tegenhouden.

Enkele van de onstabiele atomen die bètastraling uitzenden, zijn waterstof-3 (tritium) en koolstof-14. Tritium wordt onder andere gebruikt in noodverlichting, bijvoorbeeld om nooduitgangen in het donker te markeren. Dit komt doordat de bètastraling van tritium fosformateriaal laat gloeien wanneer de straling erop inwerkt, zonder elektriciteit. Koolstof-14 wordt bijvoorbeeld gebruikt om voorwerpen uit het verleden te dateren.

Gammastralen

Hoe kunnen we onszelf beschermen?

Gammastraling (Infographic: A. Vargas/IAEA).

Gammastraling, die verschillende toepassingen kent, zoals kankerbehandeling, is elektromagnetische straling, vergelijkbaar met röntgenstraling. Sommige gammastraling dringt dwars door het menselijk lichaam heen zonder schade aan te richten, terwijl andere door het lichaam worden geabsorbeerd en schade kunnen veroorzaken. De intensiteit van gammastraling kan worden verminderd tot niveaus die minder risico opleveren door dikke muren van beton of lood. Daarom zijn de muren van radiotherapiekamers in ziekenhuizen voor kankerpatiënten zo dik.

Neutronen

Hoe kunnen we onszelf beschermen?

Kernsplijting in een kernreactor is een voorbeeld van een radioactieve kettingreactie die in stand wordt gehouden door neutronen (Afbeelding: A. Vargas/IAEA).

Neutronen zijn relatief zware deeltjes die een van de belangrijkste bestanddelen van de kern vormen. Ze zijn ongeladen en veroorzaken daarom geen directe ionisatie. Hun interactie met de atomen van de materie kan echter alfa-, bèta-, gamma- of röntgenstraling veroorzaken, die vervolgens tot ionisatie leidt. Neutronen zijn doordringend en kunnen alleen worden tegengehouden door dikke massa's beton, water of paraffine.

Neutronen kunnen op verschillende manieren worden geproduceerd, bijvoorbeeld in kernreactoren of in kernreacties die worden geïnitieerd door hoogenergetische deeltjes in versnellerbundels. Neutronen kunnen een belangrijke bron van indirect ioniserende straling vormen.


Plaatsingstijd: 11-11-2022